accon▪avm Circulair Award: méér erkenning voor innoverend MKB
In de hausse aan duurzaamheidsprijzen is de accon▪avm Circulair Award bijzonder omdat hetgeen beloften stimuleert, maar bewezen innovatie beloont. Dat zit vooral in het MKB, zegt juryvoorzitter Peter Feijtel.
Duurzaamheidsprijzen zijn er al veel, maar die richten zich meestal op start ups, losse projecten en nieuwe technologieën die hun belofte nog moeten waarmaken, of op grote bedrijven met de kennis en contacten om volop te profiteren van subsidies en dergelijke. Op 6 juni was De Fruitmotor de eerste onderneming die met accon▪avm Circulair Award werd beloond voor bewezen prestaties. Peter Feijtel RA is oud-bestuursvoorzitter van de landelijke advies en accountantsorganisatie en voorzitter van de jury: “Om de circulaire economie te realiseren moet nog veel gebeuren. In technologie, in productieprocessen, in de manier waarop bedrijven zijn georganiseerd en met elkaar werken. Terecht is er veel aandacht van publiek, politiek en pers voor de mensen en organisaties die het voortouw nemen. Maar die aandacht is vaak vooral gericht op start ups, losse projecten en nieuwe technologieën die hun belofte nog moeten waarmaken, of op grote bedrijven met de kennis en contacten om volop te profiteren van subsidies en dergelijke. Wij kijken naar de andere kant: kleine of middelgrote ondernemingen en familiebedrijven met een voorbeeldfunctie. Ondernemingen die vaak buiten de schijnwerpers opereren, die niet beloven maar wáármaken en daadwerkelijk presteren met betrekking tot de circulaire revolutie, werkgelegenheid, continuïteit en maatschappelijk rendement. De award is óók een statement over het gebrek aan aandacht voor kleine en middelgrote ondernemingen als het gaat om duurzaam en circulair ondernemen.”
MKB-ondernemingen hebben een aantal belangrijke plussen als het gaat om het in praktijk brengen van de circulaire revolutie. Zij zijn klein genoeg om snel te kunnen veranderen. Hun netwerken en productiekringlopen zijn overzichtelijk en de banden met stakeholders zijn vaak intensief en persoonlijk van aard. Dit vergemakkelijkt het overtuigen van anderen in de kringloop. Zeker als de vrouw of man aan de top -met de financiële, operationele en organisatorische touwtjes in één hand- een sterke persoonlijke motivatie heeft. Van fruitteelt tot groothandel en bouw zien we succesvolle voorbeelden van lokale en zelfs (inter)nationale ketens die niet alleen in toenemende mate gesloten zijn wat grondstoffen betreft, maar waar het circulaire gedachtengoed daadwerkelijk is veranderd in álle aspecten van de onderneming.
Ondernemersluxe
Juist op dit laatste punt hebben MKB-ondernemers in potentie de belangrijkste voorbeeldfunctie. Multinationals hebben de investeringskracht om innovatie apart te zetten en te financieren. Start ups hebben de vrijheid om zich volledig te kunnen concentreren op die ene ultieme oplossing, zonder zich al te druk te hoeven maken over contractverplichtingen, klanten en medewerkers -die zijn er in de startfase immers nauwelijks. MKB’ers hebben niet deze vormen van ondernemersluxe.
Zij moeten alle vormen van circulaire innovatie direct invoeren in alle onderdelen van hun bedrijf: techniek, commercie, back office en- minstens zo belangrijk: bedrijfscultuur. Daar zijn ze vaak verbluffend succesvol in.
Circulaire accountancy
De accon▪avm Circulair Award komt niet alleen voort uit de coöperatieve achtergrond waar het kantoor uit voortkomt en waar duurzaamheid en rentmeesterschap centraal staan, legt Feijtel uit: “Oók het accountancyvak zelf heeft meer raakvlakken met het circulaire gedachtengoed dan op het eerste gezicht lijkt. Accountants houden van duidelijkheid en zekerheid en vermijden liever avonturen met een ongewisse uitkomst. Dat lijkt haaks te staan op de circulaire economie die op dit moment ontstaat in zowel agro als MKB. Want ‘circulair’ is nieuw voor veel bedrijven die het spreekwoordelijke wiel nog moeten uitvinden. Dus met alle onzekerheden, aannames, gewijzigde
kosten-batenprognoses et cetera. Daar zit ook meteen een interessante tegenstelling voor ons vakgebied. Want circulair ondernemen is in wezen juist heel transparant. De circulaire economie maximaliseert de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen en minimaliseert daarmee waardevernietiging. Circulaire ondernemingen werken zoveel mogelijk met ‘gesloten kringlopen’ in de zin dat zij een focus hebben op het verminderen van grondstofgebruik en hergebruik van grondstoffen, materialen en producten. Waar mogelijk zetten zij hernieuwbare energie in voor hun bedrijfsprocessen.
De meeste ondernemers gaan over op ‘circulair’ vanuit een gezonde mix van oprechte zorg over klimaat en wereld en commercieel inzicht. Wat dat laatste betreft: net als biologische producten leveren ook circulair geproduceerde goederen vaak een hoger rendement. Goed ondernemerschap, dus. Maar net als bij biologische producten wil de consument wél de zekerheid dat hij niet wordt bedot. Zakelijke afnemers willen ook garanties. Dus zijn circulair ondernemers verplicht om waterdichte administratie te voeren. Zij moeten kunnen aantonen dat hun kringloop gesloten is en waar goederen en grondstoffen vandaan komen en naartoe gaan.
Nieuwe dimensies
Vanuit de overheid, banken en beroeps- en brancheorganisaties zijn veel initiatieven gelanceerd om circulair ondernemen te stimuleren. Het is niet uit te sluiten dat dit ook zichtbaar wordt in nieuwe subsidievormen en fiscale en -financieringsmogelijkheden. Circulair ondernemerschap wordt dan dus óók steeds meer een kwestie van boekhouden, controleren en zekerheden kunnen garanderen. Daar ligt een grote kans en een verantwoordelijkheid voor accon▪avm. We hebben relatief veel klanten in sectoren waar ‘circulair’ in opkomst is. Dat is een commerciële kans. Maar juist als coöperatieve organisatie met een maatschappelijke doelstelling ligt er ook een grote verantwoordelijkheid. We moeten onze dienstverlening op tijd op orde hebben en die moet perfect zijn. Want nieuwe belastingregels en financieringsvormen betekenen óók: discussies met banken, overheden en fiscus. Ondernemers zullen hun bewijsvoering in die discussies deels baseren op onze rapporten, adviezen en analyses. Kortom, het Nieuwe samenstellen, adviseren en controleren krijgt een andere, extra dimensie.”
De Fruitmotor eerste winnaar accon▪avm Circular Award
De Fruitmotor vormt samen met de Betuwse fruittelers, fruitverwerkers, afnemers uit het hele land en consumenten een coöperatieve samenwerking in de fruitketen, waardoor een eerlijke prijs mogelijk is voor alle deelnemers. De Fruitmotor maakt eerlijke producten van door de supermarkt op uiterlijk afgekeurde appels. De appelcider van de Fruitmotor heeft in september 2018 de publieksprijs ontvangen voor Beste Cider van Nederland. Door de fruitteler een eerlijke prijs en een biodiversiteitspremie voor zijn restappels te bieden komt er weer ruimte om te investeren in biodiversiteit. Ook het feit dat het bedrijf zijn kennis nadrukkelijk deelt met anderen speelde mee in de overweging van de jury.
Tekst: Richard van Berkel // Fotografie: Jacques Kok
