Backshop, ergonomisch advies met wetenschappelijke basis / Investeren in menselijk kapitaal
Na een lange werkdag verwisselen we pc en laptop voor tablet en smartphone. Gevolg: nog meer pijnklachten in armen, nek en schouders. En het einde is nog niet in zicht, want the Internet of Things draagt verder bij aan het zittend bestaan van de mens, zegt Alex Rodi, directeur van ergonomisch specialistisch bedrijf Backshop uit Rotterdam. “Alleen als we bewust gaan werken, houden we dit vol.”
In een ideale wereld zouden Alex Rodi en zijn team van Cesartherapeute, adviseur en bedrijfsfysiotherapeut -werkzaam vanuit de partnervestiging in het Duitse Herzogenrath- zich vooral op preventie richten. De realiteit laat een omgekeerd beeld zien. Slechts twintig procent van de werkzaamheden bestaat nu uit advies en aanschaf van producten om klachten te voorkomen. De ergonomisch specialisten van Backshop mogen meestal pas in actie komen als medewerkers al een tijd klagen over pijn in armen, handen, nek, schouders en rug. Curatief optreden is verre van ideaal voor bedrijven, weet Rodi. “De meeste werkgevers vinden dat hun mensen het werkelijk kapitaal van het bedrijf zijn. Als klachten zich manifesteren, kun je alleen nog corrigeren.
Mensen ondervinden dan al last en presteren minder goed. Dertig procent van de gezondheidsklachten komt voort uit stress. Enerzijds door werkdruk, maar ook vanwege een te hoge spierbelasting. Beeldschermwerk vergt eenzijdige bewegingen, dat gaan mensen voelen.” Muisarmen, gespannen nek- en schouderspieren en rugklachten kwamen voorheen in de vergaarbak RSI (Repetitive Strain Injury) terecht. Artsen wisten niet altijd wat ze daarmee aan moesten. Tegenwoordig spreekt de medische wereld van KANS, klachten armen, nek, schouders, een omschrijving waaraan duidelijkere richtlijnen voor diagnose en behandelmethoden zijn verbonden. Backshop adviseert inmiddels medewerkers van alle leeftijden. Zelfs studenten melden zich. “Hogeschool Leiden is één van onze klanten”, vertelt Rodi. “De onderwijsinstelling maakt gebruik van RSI-software en heeft een preventieprogramma. Studenten weten wat de gevaren kunnen zijn, maar de praktijk is weerbarstig. Als je een kleine ruimte deelt met anderen, dan schrijf je een scriptie wellicht op de bank. Of op bed. Dagen, weken, maanden in een verkeerde houding zitten, wreekt zich uiteindelijk.”
Spierspanningsfysiologie
De problemen die uren turen naar een monitor kunnen opleveren, worden tegenwoordig internationaal onderkend. Hoe anders was dit in 1992, toen de PC net een aantal jaren op de zaak stond en langzaam zijn intrede in het huishouden deed. Ergonomische hardware was in Nederland niet verkrijgbaar. In Europa introduceerde alleen Noorwegen een verticale muis, de VS maakten een verticaal toetsenbord én een muis met pedaal. Alex Rodi, voorzien van een verpleegkundige achtergrond, besloot met deze fabrikanten zaken te doen binnen zijn nieuwe bedrijf Backshop. Producten die nog niet bestonden, ontwikkelde Backshop zelf. Zo werkt het Rotterdams bedrijf, dat onder meer Google Ireland als klant heeft, nog altijd. Het fenomeen RSI kon begin jaren negentig in de VS al op iets meer bekendheid rekenen. Professor dr. Erik Peper, hoogleraar toegepaste psychofysiologie aan de San Francisco State University en adviseur van Backshop, verrichtte onderzoek naar de gevolgen van veelvuldig computergebruik. Rodi volgde zijn eerste trainingen bij de professor in de VS. “Erik Peper heeft me ingewijd in de spierspanningsfysiologie. Ik wilde absoluut goed beslagen ten ijs komen. Backshop is op de eerste plaats een expertisecentrum. Een gesprek met een klant duurt gemiddeld anderhalf uur. We houden een intake, willen iets weten over de medische achtergrond, analyseren mogelijke oorzaken en testen materialen en meubels. Producten mogen desgewenst worden uitgeprobeerd op de werkplek.”
Gedragsverandering
Levert dat dan ook voelbare verbetering op? Absoluut, zegt Rodi zonder aarzeling. Hij wijst op de resultaten die uit de onderzoeken met Backshops eigen ontwerp Newtral 2 gripless muis zijn gekomen. Prof. Peper testte aan de hand van sensoren de spanning op armen, schouders en nek van proefpersonen in verschillende opstellingen. De conventionele muis en toetsenbord leverden de meeste druk op, het gebruik van de Newtral 2 aanzienlijk minder en de combinatie tussen Newtral en een splitsbaar keyboard het minst. Hoe goed hulpmiddelen ook functioneren, ze zijn altijd complementair aan gedragsverandering, benadrukt Rodi. “Vandaar dat beweging en ontspanning onderdeel uitmaken van ons advies. We sporen medewerkers aan macro- en micropauzes te houden, dus even je muis en toetsenbord loslaten en relaxen. Bewust werken stopt ook niet na vijven. Mensen brengen nu ‘s avonds uren met hun smartphone en tablet door. We willen niets missen op social media. Gevolg: extra spanning op de spieren.”
Verslaafd aan informatie
De dag valt volgens Rodi uiteen in een werkdeel, een actief deel, bijvoorbeeld sporten en wandelen, en een ontspanningsdeel. Als we de laatste twee onderdelen veronachtzamen, kunnen er nog meer klachten ontstaan. De huidige digitalisering biedt naar zijn inzicht weinig hoop op verbetering. “The Internet of Things maakt een samenleving mogelijk waarin we nauwelijks hoeven te bewegen om zaken in gang te zetten. We zitten de hele dag met ons hoofd gebogen over een schermpje, informatie vergarend en delend, want daar zijn we aan verslaafd. Alleen als we bewust gaan werken, houden we dit fysiek vol. Zet al die technologie eens aan de kant. Ontspan. Pak de fiets of maak een wandeling.” «
Backshop – enjoy ergonomics
www.backshop.nl
Tekst: Martin Neyt / Fotografie: Jan Nass
