Gepubliceerd op 23 augustus 2021

Vergroot een noodknop de veiligheid van medewerkers?

Steeds vaker worden werkenden tijdens hun werk geconfronteerd met grensoverschrijdend gedrag van klanten, patiënten, reizigers, ouders of omstanders. Of het nou gaat om uitschelden, intimideren, bedreigen of fysieke agressie. Het is in geen geval goed te praten en levert bijna altijd een onveilig gevoel op bij de professional. Als dit vaker voorkomt kan het onveilige gevoel omslaan in stress gerelateerde klachten en zelfs gezondheidsproblemen. Tegenwoordig worden professionals daarom steeds vaker uitgerust met een noodknop. Maar hoe werkt dat dan? En helpt het ook? Op die vragen proberen we in dit artikel antwoord te geven.

Er is een belangrijke rol weggelegd voor werkgevers

Volgens de Arbowet is een werkgever verantwoordelijk voor het creëren en faciliteren van een zo veilig mogelijke werkplek en een veilig werkklimaat. Dat is al een hele uitdaging als het gaat om werkplekken binnen de muren van de organisatie, maar als medewerkers mobiel werken en bij klanten op bezoek gaan, dan wordt het nog lastiger om grip te houden op hun veiligheid. De werkgever kan dan helpen om vooraf een goede risico-inschatting te maken en medewerkers te trainen in weerbaarheid. Maar ook kan een werkgever ervoor zorgen dat medewerkers in geval van nood altijd hulp kunnen inroepen. Bijvoorbeeld met een noodknop. Hoe dat werkt leggen we zo uit. Maar we kijken eerst naar de verantwoordelijkheid van de werknemer zelf.

Medewerkers zijn eindverantwoordelijk voor hun eigen veiligheid

Van een werkgever kan niet verwacht worden dat die altijd over schouder meekijkt van haar medewerkers. Als de voorwaarden in de basis goed zijn geregeld in beleid en maatregelen dan ligt de eindverantwoordelijkheid voor veilig werken bij de professional zelf. Een medewerker moet steeds zelf inschatten of hij of zij de werkzaamheden veilig kan uitvoeren. Als de inschatting vooraf of tijdens werkzaamheden is dat de eigen veiligheid in het gedrang komt, dan mag een werknemer zich terugtrekken en melding maken van de onveilige situatie. De werkgever heeft dan de kans om de omstandigheden te verbeteren zodat het werk later, eventueel in aangepaste vorm, alsnog uitgevoerd kan worden.

Bij agressie geldt: Zwijgen is zilver, melden is goud!

Als je als professional niet aangeeft als situaties onveilig zijn of onveilig aanvoelen kan en zal er niks veranderen. Je zult dan steeds weer opnieuw geconfronteerd worden met dezelfde onveilige situaties en het bijbehorende onveilige gevoel. Het is voor een werkgever daarentegen heel belangrijk om meldingen uiterst serieus te nemen en op te volgen. Zorg er dus voor dat je binnen je organisatie en je team een cultuur ontwikkelt waarbij je de norm hanteert dat agressie NOOIT bij je werk mag horen en dat het heel normaal is om daar melding van te maken. Ook als het ‘niet heel erg was’. Een opeenstapeling van ‘kleine’ incidenten kan vroeg of laat toch leiden tot chronische stressklachten en angstaanvallen.

Waarom een noodknop als dit allemaal goed is geregeld?

Er zijn beroepen waarbij je in situaties komt waar niet alle omstandigheden vooraf goed te overzien zijn. Situaties waarin je, bijvoorbeeld tijdens een huisbezoek, onvoorzien toch geconfronteerd wordt met iemand met een serieus agressieprobleem, psychose, verslavingsproblematiek of enorm veel opgekropte frustratie door een veelvoud aan problemen. Met veilig huisbezoek zorg je dat het veiliger is. Jouw boodschap of vraag kan dan net toevallig de spreekwoordelijke druppel zijn die de emmer bij die ander laat overlopen. Vaak heb je dan veel aan je professionele bagage zoals de-escalatietechnieken of kun je met een smoesje veilig wegkomen. Maar er zijn talrijke voorbeelden waarbij dit niet meer helpt. Juist in die gevallen is het ook lang niet altijd mogelijk om 112 te bellen, uit te leggen wie je bent en waar je bent en wat er aan de hand is. Op die momenten is een noodknop onmisbaar om snel hulp in te kunnen roepen.

Hoe werkt een mobiele noodknop bij agressie dan?

Dat vroegen we aan de oprichter en directeur van het bedrijf Secure2Go, Thijs Wagenaar. Zijn bedrijf loopt voorop in de markt van alarmeringsoplossingen voor mensen die tijdens hun werk in gevaar kunnen komen. Duizenden professionals in Nederland en België dragen inmiddels een noodknop van dit innovatieve bedrijf.

“We maken bij onze dienstverlening onderscheid tussen onderlinge alarmering en alarmering van de politie. Als iemand binnen de muren van een organisatie in de problemen komt is het vaak genoeg om heel snel collega’s of de beveiliging te alarmeren. Dat zie je bijvoorbeeld in gemeentehuizen, zorginstellingen en scholen. Maar als het gaat om mensen die op huisbezoek gaan, of in het veld werken, dan heb je niet zo veel aan een collega, een paar kilometer verderop. Dan kun je beter zorgen dat de politie je snel komt helpen zodat je er niet lang alleen voor staat in een kwetsbare situatie.”

Voor die laatste oplossing heeft het bedrijf een gecertificeerde oplossing ontwikkeld die het mogelijk maakt om met één druk op de knop, van een handzaam apparaatje dat is voorzien van een simkaart, de alarmering op te starten.

“Het alarm komt binnen in onze landelijke alarmcentrale. Binnen 15 seconden luistert een ervaren centralist, via de noodknop, met je mee. Als de centralist hoort dat er daadwerkelijk hulp nodig is wordt via een directe lijn de politie aangestuurd naar de positie die door de noodknop real-time wordt gedeeld. Bovendien worden de geluidsopnames opgenomen in de meldkamer waardoor je ze later eventueel als aanvullend bewijs kunt gebruiken bij een aangifte.”

Met een noodknop kun je nog wel in de problemen komen dus?

“Een noodknop is geen preventief middel tegen agressie of geweld,” zegt Thijs. “Het is een alarmeringsmiddel waar je in uiterste nood veel aan kunt hebben. Ik vergelijk het weleens met de airbag in een auto. Die wordt ook niet ingebouwd om ‘m zo vaak mogelijk te gebruiken. Toch voelt het veilig dat je erop terug kunt vallen als dat nodig is.”

Een noodknop vergroot het veiligheidsgevoel?

“We hebben duizenden eindgebruikers. Bijna allemaal geven ze aan zich veiliger te voelen met een noodknop op zak. Ze doen nog steeds net zo veel aan de preventie, en melden ook nog steeds de ‘kleine’ voorvallen aan hun werkgever. Maar omdat ze weten dat 100% veiligheid niet bestaat, vinden ze het een prettig idee dat ze altijd hulp binnen handbereik hebben. Daarom kunnen we met recht zeggen dat een noodknop bijdraagt aan de veiligheid en aan een veilig gevoel.”

Ook een noodknop tegen agressie?

Het is eenvoudig om te beginnen met het werken met noodknoppen. Je kunt ze voor een relatief laag bedrag huren. Daarmee is het een kleine stap met een grote betekenis voor medewerkers.

“Waar persoonsalarmering vijf jaar gelden nog regelmatig werd weggewimpeld door werkgevers, zien we de laatste twee jaar echt een brede vraag ontstaan. We sluiten wekelijks wel vijf tot tien nieuwe organisaties aan. Het is dus eigenlijk niet meer de vraag of, maar vooral hoe je er mee gaat werken als organisatie. Nou, daar adviseren we jullie lezers graag bij hoor!” Besluit Thijs zijn betoog met een glimlach.