Recht op onbereikbaarheid vanaf 2022?
In de dierentuin een telefoontje van de baas beantwoorden, ‘s avonds na werktijd reageren op een appje van een collega met avonddienst of ‘s morgens in de trein al beginnen met mail wegwerken: veel werknemers voelen zich ertoe gedwongen. Dat hoeft niet, volgens het wetsvoorstel aangaande het recht op onbereikbaarheid, dat vanaf 1 januari 2022 in zou moeten gaan.
Burn-outklachten
Gijs van Dijk (PvdA) heeft in mei een wetsvoorstel ingediend dat werknemers het recht geeft niet buiten werktijd te hoeven communiceren met de werkgever. Nu thuiswerken eerder regel dan uitzondering is geworden, is deze aanpassing van de Arbowet noodzakelijk, vindt Van Dijk: “De grens tussen werk en privé is steeds vager geworden. Terwijl het voor onze gezondheid juist heel belangrijk is dat we ons werk soms ook even kunnen loslaten.” In Nederland kampen zo’n 1,3 miljoen mensen met burn-outklachten. Dat wordt erger als men zich vaker dan nodig met het werk bezighoudt, zo redeneert men.
Aparte werktelefoon
Het is een wetsvoorstel dat men al aan zag komen, een precair onderwerp waar veel werknemers niet over durven klagen. Het werk relativeren tot noodzakelijk kwaad dat in de vrije uurtjes niet bestaat, kan niet iedereen. Een oplossing hiervoor is de aparte werktelefoon, met een mobiel-abonnement dat door de werkgever bekostigd wordt. Maar zolang hier ook losjes mee wordt omgesprongen door beide partijen en er geen harde afspraken over op papier staan, heeft zoiets geen enkele zin.
Kritiek RvS: “Contact buiten werktijd niet enige oorzaak burn-outs”
De afdeling Advisering van de Raad van State had aanvankelijk kritiek op het wetsvoorstel, omdat ze betwijfelt of ‘het wettelijk voorschrijven van een gesprek over bereikbaarheid noodzakelijk is’. Ook stelt ze dat voortdurende bereikbaarheid kan resulteren in een burn-out, maar ‘dat dit niet de enige oorzaak is’. Van Dijk heeft het wetsvoorstel daarop aangepast en alsnog ingediend. De strekking is echter nog veelal hetzelfde: werknemers moeten het recht hebben onbereikbaar te zijn buiten werktijd.
Tegen zichzelf in bescherming nemen
Dat contact buiten de reguliere werkuren niet de enige oorzaak van een burn-out is, klopt. Maar volgens die redenering zou bellen achter het stuur ook niet verboden hoeven te worden, omdat dit niet de enige oorzaak is van verkeersongelukken. Werknemers durven hun bellende baas nou eenmaal niet zomaar weg te drukken of een appje of mail te negeren tot de eerstvolgende werkdag. Sommige wetten of regels, net zoals bepaalde normen over schermtijd, moeten werknemers dan ook tegen zichzelf in bescherming nemen, vindt Van Dijk. Uiteindelijk is een bedrijf niet voor iedereen even belangrijk, althans niet zo belangrijk dat elke betrokkene er 24 uur per dag voor beschikbaar is. In Frankrijk is deze wet er al sinds 2017.
