Gepubliceerd op 8 september 2021

Welke ideeën kun je beschermen als intellectueel eigendom?

Als jij iets bedenkt of voor je bedrijf op maat laat bedenken, wil je ook dat andere er niet mee kunnen weglopen. Jij hebt er immers het werk ingestoken met de bedoeling om er geld mee te kunnen verdienen. Gelukkig zijn er verschillende opties voor een idee beschermen als intellectueel eigendom. We bespreken welk soort ideeën je kunt beschermen.

Uitvinding

Als jij een innovatieve uitvinding doet, kan dat jouw intellectueel eigendom worden door er octrooi op aan te vragen. Dat is hetzelfde als patent aanvragen op een idee: de woorden ‘octrooi’ en ‘patent’ worden door elkaar gebruikt, maar de eerst term is de officiële in Nederland en de tweede is overgewaaid uit het buitenland. Een wereldwijd octrooi bestaat niet, voor elk land of gebied waar je octrooi wilt hebben moet je dit apart aanvragen. Hier zijn uiteraard kosten mee verbonden. Pas op: in Nederland worden octrooien verleend zonder verplicht onderzoek naar hoe nieuw de uitvinding daadwerkelijk is, waardoor de rechter een octrooi nog kan verwerpen nadat het verleend is. De bescherming van een octrooi bedraagt maximaal 20 jaar.

Ontwerp

Behalve een uitvinding, kun je ook een ontwerp als idee vastleggen binnen het tekeningen- of modellenrecht (beter bekend als modelrecht). Uiteraard moet het om een unieke vormgeving gaan. Dit gebeurt bij zaken als consumentenproducten, verpakkingen, meubilair, bouwmaterialen, voertuigen, en industriële vormgeving. Denk bijvoorbeeld aan het typische flesje van Coca-Cola. Binnen het modelrecht is het ook mogelijk om alleen een bepaald onderdeel van een object te beschermen of een tekening, patroon of dessin dat op een gebruiksvoorwerp kan worden aangebracht te beschermen als model. Het beschermen van een idee via het modelrecht is goedkoper dan het aanvragen van een octrooi en de bescherming geldt langer.

Handelsnaam

Je handelsnaam kan bescherming genieten zonder dat je hier iets voor hoeft te doen, zolang jij maar de eerste bent die hem gebruikt. Hij hoeft niet eens gedeponeerd te worden en je bedrijf hoeft ook niet opgenomen te zijn in het handelsregister. Het enige wat je hoeft te doen is als puntje bij paaltje komt aan te tonen vanaf wanneer je de naam gebruikt door bijvoorbeeld naamvoering op briefpapier of in advertenties. Uiteraard helpt een inschrijving bij de Kamer van Koophandel hierbij ook. Het handelsnaamrecht kent doorgaans geen begrensde periode, maar het is niet geheel onmogelijk dat een ander bedrijf dezelfde naam mag voeren. Het is namelijk zo dat het niet tot verwarring bij het publiek mag leiden. Dat is bij een bedrijf in een andere sector veel minder het geval.

Merk

Naast je handelsnaam, kun je natuurlijk ook een merk ontwikkelen. Dit kan op verschillende zaken slaan: het woordteken of beeldteken van je logo, maar soms zelfs ook vormen en bepaalde kleuren. Denk bij dat laatste aan het lichtblauw van de Albert Heijn. Maar ook het woordteken van IKEA en het beeldmerk van Apple zijn voorbeelden van beschermde merken. Om jouw idee voor je merk te beschermen, moet je het deponeren. In Nederland moet je daarvoor bij het Benelux Merkenbureau zijn. Voor wereldwijde bescherming moet je de World Intellectual Property Organization zijn.

Je kunt dus jouw idee beschermen voor een uitvinding, ontwerp, handelsnaam en merk. In de meeste gevallen komt hier tijd en geld bij kijken, maar het kan wel erg van belang zijn dat je jouw unieke ideeën beschermt. Zo kun je je onderscheiden en je bedrijf als uniek in de markt zetten.