Het juiste materiaal om producten te koelen
Het koelen van producten is om verschillende redenen belangrijk. Soms moet het de veiligheid waarborgen. Andere keren moet het dan weer de levensduur van producten verlengen of is het een essentieel onderdeel van een complex productieproces. Of het koelen nu als onderdeel van een transport- of een productieketen is: er bestaan verschillende oplossingen om producten te koelen. We hebben het onder andere over koelcellen, koelcontainers en cryogeen koelen.
Koelkasten en koelcellen
Een van de bekendste koelvoorbeelden is misschien wel de koelkast. Een koelkast produceert eigenlijk geen koude, maar zal daarentegen de aanwezige warmte naar buiten pompen. In de koelkast wordt het kouder en de buitenomgeving wordt warmer. Deze technologie wordt niet alleen gebruikt in koelkasten, maar ook in grotere uitvoeringen als een koelcel.
Om dit te realiseren, gebruikt een koelkast of een koelcel een koudemiddel. Uiteenlopende koudemiddelen zijn hiervoor geschikt, zoals ammoniak en zwaveldioxide. Vroeger gebruikte men vaak CFK’s (chloorfluorkoolstofverbindingen), maar toen bleek dat ze verantwoordelijk waren voor het gat in de ozonlaag, is men overgestapt op alternatieven zoals Suva R134a. Dit is een ozonvriendelijk alternatief voor freon en is een van de minder schadelijke fluorkoolwaterstoffen.
Koelcontainer
Een koelcontainer werkt doorgaans anders, maar de werking kan per container verschillen. De meeste reefers werken via koele lucht die door de vloer stroomt en die via de vloer afkoelt. Sommige reefers werken echter via waterkoeling. Het voordeel hiervan is dat deze containers geen ventilatie nodig hebben. Ze kunnen dus ook onderdeks worden gestockeerd. Het is echter een duurdere optie en daarom wordt het niet zo heel vaak gebruikt.
Boventallig koelsysteem
Men kan ook kiezen voor een boventallig koelsysteem. Dit is vooral een oplossing voor het koelen van kostbare en temperatuurgevoelige vracht, waarbij een hoge mate van betrouwbaarheid nodig is. Het wordt onder andere gebruikt bij het transport van gevaarlijke goederen. Zo’n boventallig koelsysteem is in feite een combinatie van twee koelaggregaten. Als een primair koelaggregaat faalt, kan een secundair koelaggregaat overnemen. Om ervoor te zorgen dat een stroomuitval niet in problemen resulteert, worden boventallige koelsystemen vaak gebruikt in combinatie met een of meerdere dieselgeneratoren.
Koelen met droogijs of vloeibare stikstof
Een laatste manier om te koelen, is cryogeen koelen. Hierbij koelt men door middel van droogijs of koolzuursneeuw. Droogijs is een vaste vorm van CO2 en heeft een koelcapaciteit die tot drie keer hoger ligt dan die van waterijs. De temperatuur bedraagt -78 °C en het is dus extreem koud. Mensen die met droogijs werken, moeten om veiligheidsredenen thermohandschoenen dragen. Droogijs wordt vooral gebruikt om mobiel te koelen en als er geen andere koeloplossingen zijn, bijvoorbeeld om organen snel in te vriezen of om vaccins of medicijnen op heel lage temperaturen te bewaren.
Er bestaan ook alternatieven voor droogijs, zoals vloeibare stikstof of distikstof. Dit is een van de meest extreme vormen van koelen en het heeft een buitengewoon laag kookpunt van -196 °C. Het wordt vooral gebruikt om producten in korte tijd snel af te koelen. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt bij de productie van bepaalde soorten glas.
