Arnhem-De Liemers Nijmegen-Rivierenland
Wie een beetje de recente en ‘grote’ EU subsidieontwikkelingen volgt kan het niet ontgaan zijn dat…
Lees verderSteeds meer bedrijven worden getypeerd als ‘circulaire onderneming’. Dat wil dan vaak zeggen dat ze één of een aantal elementen van de circulaire economie in hun bedrijfsproces hebben ingevoegd. Maar wanneer kun je nu écht spreken van een circulair business model?
Als een bedrijf wordt getypeerd als ‘circulaire onderneming’, dan betekent dit meestal dat het bedrijf efficiënt omgaat met grondstoffen, of afvalstromen gebruikt, de levensduur van producten verlengt, of diensten verkoopt in plaats van producten.
Inmiddels zijn er in de literatuur verschillende indelingen te vinden van circulaire business modellen. Een business model kan getypeerd worden als de manier waarop (verschillende) waarden worden gecreëerd: de samenstelling van bouwstenen (zoals klanten, kanalen, kosten, activiteiten) die met een bepaalde logica op elkaar aansluiten. Soms wordt als aangrijpingspunt de activiteit gekozen waar bedrijven mee bezig zijn in de circulaire economie, soms de waardepropositie.
Circulaire ‘lekkage’
Circulaire business modellen onderscheiden zich van andere modellen doordat ze waarde creëren door gebruik te maken van de niet-circulaire gaten in het huidige systeem. Zo wordt lineaire ‘lekkage’ de grondstof voor circulaire businessmodellen. Dus bijvoorbeeld door afvalstromen te gebruiken die goedkoper zijn dan ‘normale’ grondstoffen, worden kosten bespaard en wordt tegelijkertijd ecologische waarde gecreëerd.
Door platforms te creëren waarop spullen gedeeld worden zoals huizen, auto’s of boormachines, worden spullen beter gebruikt en verdient de platformeigenaar geld op basis van een vergoeding per transactie.
Vaak wordt makkelijk gedacht dat modellen gebaseerd op circulaire lekkage per definitie ook ecologische en financiële waarden creëren. Dat is echter lang niet altijd zo. Het blijkt moeilijk om een verdienmodel te realiseren, bijvoorbeeld omdat klanten nog niet in dezelfde duurzaamheidsmodus zitten als de ondernemer.
Neem bijvoorbeeld de vele platformmodellen, zoals AirBnb. Dit business model leidt zeker tot betere toegankelijkheid van verschillende huizen. Transparantie van aanbod, goed controleerbare kwaliteit van zowel het aanbod als de gebruiker zorgt voor een grote markt. Er wordt echter vooral financiële waarde gecreëerd. Er is geen enkel bewijs dat de bezettingsgraad van bestaande huizen stijgt, dat daardoor minder gebouwd hoeft te worden en het milieu wordt ontlast. We zien eerder het tegenovergestelde: de druk op toeristische binnensteden stijgt, het aantal vliegreizen stijgt en hotels komen leeg te staan. Een pseudo-circulair model.
Oproep: vul de nationale enquête in!
3 Kenmerken van circulaire business modellen
De indelingen van de circulaire business modellen zijn vaak puur theoretisch, of alleen gebaseerd slechts enkele case studies. De indelingen hebben ondanks de verschillen veel overlap. Drie elementen komen in alle classificaties terug.
Regionaal onderzoek naar circulaire business modellen
Een breed onderzoek, waarbij op systematische wijze informatie wordt verzameld over de organisatie van circulaire waardecreatie, is er in de huidige literatuur over de circulaire economie nog niet. Om een begin te maken met het ontwikkelen van inzicht in emergente praktijken, is in het voorjaar van 2016 een regionaal onderzoek naar Business Modellen voor de Circulaire Economie (BMCE) georganiseerd vanuit de Radboud Universiteit Nijmegen (Nijmegen School of Management). Dit pilotonderzoek vond plaats in de Provincies Gelderland en Overijssel.[1]
Het onderzoek was vormgegeven op basis van verschillende vragen waaronder:
Ruim 500 organisaties, initiatieven en personen in de twee provincies vulden de enquête in. Vervolgens zijn bijna 40 van hen geïnterviewd. Naast generieke informatie over bovenstaande vragen, komen uit het onderzoek acht sprekende casussen naar voren waarin het organiseren van de circulaire economie in de vorm van kringlopen echt zichtbaar wordt.
Een overzicht van de resultaten van dit regionale onderzoek vindt u hier.
https://www.circulairebusinessmodellen.nl/dl/WPBMCEV5.pdf
En nu: landelijk onderzoek
De komende maanden wordt er vanuit de Radboud Universiteit in samenwerking met diverse partners uit het bedrijfsleven onderzoek gedaan naar Business Modellen in de Circulaire Economie. Recent hebben zij met een team het landelijk onderzoek naar Business Modellen voor de Circulaire Economie op basis van de (regionale) pilot gelanceerd.
U kunt daar ook aan meedoen: http://bit.ly/2dSu9S8 .
Uw deelname draagt bij aan een beter beeld over de circulaire economie en wordt zeer op prijs gesteld.
[1] Dit pilotonderzoek is gerealiseerd dankzij een groot aantal financiële en disseminatie-partners zoals de Rabobank, Saxion Hogescholen, Engie, Gemeente Zwolle, Hogeschool Windesheim, Stadsregio Arnhem-Nijmegen, Radboud Universiteit, Stichting OCF en VNO-NCW Oost.
Arnhem-De Liemers Nijmegen-Rivierenland
Wie een beetje de recente en ‘grote’ EU subsidieontwikkelingen volgt kan het niet ontgaan zijn dat…
Lees verderArnhem-De Liemers Nijmegen-Rivierenland Noordoost-Gelderland Duurzaamheid & Innovatie
Nederland heeft de ambitie om in 2050 volledig circulair te zijn. Voordat het zover is, moet…
Lees verder